YENİ TÜRKİYE ABD İLİŞKİLERİ
ABD'nin Türkiye ile ilişkileri, ikili, bölgesel ve Türkiye'nin iç sorunlarını içeren karmaşık bir ortamda gerçekleşiyor. Son dönemde yaşanan gerginlikler ikili ilişkilerin geleceği ile ilgili soruları gündeme getirdi ve ABD'nin yaptırımlar ve büyük yeni silah satışlarına ilişkin gayri resmi kongre holdingleri de dahil olmak üzere Türkiye'ye yönelik eylemlerine yol açtı. Bununla birlikte, her iki ülkenin yetkilileri, ABD-Türkiye işbirliğinin devam etmesinin ve Türkiye'nin NATO üyeliğinin önemini vurgulamaktadır. ABD-Türkiye ilişkisinde kilit faktörler şunlardır.
Erdoğan'ın yönetimi ve Türkiye'nin döviz krizi. Pek çok gözlemci, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın büyük otoriter yönetimiyle ilgili endişelerini dile getiriyor. En büyük zorluklarından biri de Türkiye ekonomisi: 2021'in sonlarında hızlanan bir döviz krizi büyük bir iç endişe yarattı. Ülke önemli bir enflasyonla karşı karşıya kalırken Erdoğan, Türkiye merkez bankası'na faiz oranlarını düşürmesi yönünde baskı yaptı — geleneksel ekonomi teorisine karşı bir tepki. Aralık ayında, faiz artırımlarını büyük ölçüde simüle edebilecek yaşam maliyetiyle ilgili iç kaygıları gidermeye yönelik tedbirleri açıkladı. Türkiye'nin para birimi dolar karşısında kaybettiği zeminin bir kısmını geri kazanırken, gelecekteki finansal istikrarı belirsizliğini koruyor. Muhalefetteki kilit siyasiler, halkın artan hoşnutsuzluğunu gidermek için erken seçim çağrısında bulundular (cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri önümüzdeki Haziran 2023'te yapılacak) ve Erdoğan bunu yaparken bir avantaj planlayabilirse bunları algılıyor. Buna ek olarak, bazı gözlemciler Erdoğan yönetiminde özgür ve adil seçimlerin gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini veya hoşnutsuz Erdoğan destekçilerinin muhalefet partilerine gerçekten oy verip vermeyeceğini savunuyorlar. Ayrı olarak, bazı kaynaklar Erdoğan'ın sağlığını sorguladı.
Rus S-400 alımı ve ABD yanıtları. Türkiye'nin Temmuz 2019'da Rus S-400 havadan havaya savunma sistemini satın alması, Türkiye'nin F-35 Ortak Grev Avcı programından çıkarılmasına öncülük eden ABD-Türkiye ilişkileri açısından önemli yankı uyandırdı. Aralık 2020'de Trump Yönetimi, Amerika'nın Muhaliflerine Yaptırımlarla Karşı Koyma Yasası (CAATSA, P.L. 115-44) kapsamında S-400 işlemi için Türkiye'nin savunma ihale ajansı'na yaptırım uyguladı. S-400 konusunda devam eden ABD-Türkiye çıkmazı, Batı'nın Türkiye'ye büyük silah satışlarını engelleyebilir. 2021'in sonlarında Türkiye, ABD menşeli bazı yeni F-16'lar ve yaşlanan filosundaki diğerlerine yükseltme talebinde bulundu. Bazı Kongre üyeleri, kısmen S-16 sorunu nedeniyleS-400 işlemlerine karşı çıkıyor. Türkiye, savaş uçağını modernize etmek için ABD ile ortaklık kuramazsa, Rusya'ya veya diğer alternatif tedarikçilere yönelebilir. Türkiye, çok on yıllık ömürleri olan Rus silah platformlarına geçerse, savunma konularında NATO ile nasıl yakından entegre kalabileceği belli değil.
Türkiye'nin stratejik yönelimi ve ABD/NATO üssü. Geleneksel olarak Türkiye, savunma işbirliği için ABD ve NATO'ya, ticaret ve yatırım için Avrupa ülkelerine ve enerji ithalatı için Rusya ve İran'a sıkı sıkıya güvenmiştir. Türkiye'nin süregelen ekonomik mücadeleleri, bu bağları tehlikeye atmakta karşılaştığı riskleri vurgulamaktadır. Suriye, Yunanistan, Kıbrıs ve Libya'yı içerenler de dahil olmak üzere Türkiye'nin çevresindeki bir dizi karmaşık durum ABD'yi etkiliyor ve Türkiye'nin daha bağımsız bir dış politika arayışında olması nedeniyle diğer kilit aktörlerle ilişkilerini etkiliyor. Ek olarak, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Türk milliyetçileriyle parlamento koalisyonunu sürdürme konusundaki endişeleri, yukarıda belirtilen bazı durumlarda eylemlerini kısmen açıklayabilir.
S-400 anlaşmasına ek olarak, Türkiye-Rusya işbirliği son yıllarda bazı alanlarda büyümüştür. Bununla birlikte, Türkiye'nin (özellikle 2020 sırasında) çatışmanın çeşitli tiyatrolarında nispeten düşük maliyetle Rusya'ya karşı koyma çabalarından sonra - yurt içinde üretilen insansız uçakları ve Suriyeli paralı askerleri kullanarak - Türkiye-Rusya iş işbirliğinin kapsam bakımından kapsamlı olmaktan ziyade durumsal olduğunu öne sürüyor.
Kıbrıs Cumhuriyeti gibi doğu Akdeniz ülkelerinde Türkiye ile yaşanan gerilimler ve Yunanistan ile ilişkileri de bölgedeki bazı ülkelerde olumsuz yönde etkilenmiş, bazıları (Kıbrıs Cumhuriyeti, Yunanistan, İsrail ve Mısır gibi) sonuç olarak yakınlaşmıştır. Bu bağlamda bazı gözlemciler, ABD'nin Türkiye'deki ABD ve NATO askeri varlıkları için alternatif temel düzenlemeleri araştırdığını ileri sürmüşlerdir. Türkiye, 2021'in sonlarında başta Birleşik Arap Emirlikleri olmak üzere bazı Ortadoğu hükümetleri ile gerginliği hafifletme konusunda bir miktar ilerleme kaydetmiştir.
Türkiye ve rakiplerine yönelik silah satışı, yaptırımlar veya askeri dayanaklara ilişkin kongre ve yürütme organı eylemlerinin ikili ilişkiler, ABD'nin bölgedeki siyasi-askeri seçenekleri ve Türkiye'nin stratejik yönelimi ve mali refahı üzerinde etkileri olabilir. Erdoğan hükümetini ne kadar yakından ilgilendireceği, ABD'nin popüler meşruiyetine ilişkin algılarına, iktidarda kalma olasılığına ve başarılı olanın jeopolitik, tarihi ve ekonomik düşünceler ışığında politikalarını ne ölçüde değiştirebileceğine bağlı olabilir.
